وقتی گرگان چند سال قبل را با امروز مقایسه کنید، میبینید حوالی شهر پر شده از ساختمانهایی که چون قارچ در اطراف این شهربزرگ سبز شدهاند و این سوال ناخواسته طرح میشود که آیا تنها شما این وضعیت ناهنجار را میبینید!
حکایت درست دیدن، طی این سالها در بسیاری از عرصههای اجتماعی و فرهنگی استان مبنایی شده تا به این موضوع پرداخته شود که چرا ما هنوز حداقل طبق وظیفهمندی خود، به اطرافمان درست نگاه نمیکنیم و چرا باید پس از اتفاق و بحرانی شدن موضوع بدان توجه کنیم.
*ساختوسازهای غیر مجاز آئینه پیش روی گلستانیها
نمونه آشکار این موضوع «روستای زیارت» است که اکنون متولیان امر بدان پرداختهاند و سعی در اصلاح اشتباهاتی دارند که از سالیان سال تا به امروز انجام گرفته، هرچند در شرایط کنونی هم این اقدام قابل توجه و تقدیر است اما چرا اینقدر دیر!
این تلاشها در شرایط کنونی هزینههایی خواهد داشت، که اگر میشد در زمان خود انجام میگرفت، نیاز به آن نبود که یک خانه دو یا سه طبقه ویا بیشتر را که برای آن میلیونها تومان هزینه شده، از بین برد.
البته متخلف باید تاوان اشتباهش را بدهد و باید به استانداری گلستان و دادستانی گرگان بابت قاطعیت و عملکردشان دست مریزاد گفت، اما اگر دستگاههای نظارتی و اجرایی به وظایف قانونی خود در زمان خود، درست عمل میکردند و این وضعیت را به امان خدا رها نمیکردند، نیاز به تحمل این همه هزینه نبود.
*ویروس حاشیه نشینی در حال سرایت به شهرهای گلستان
اکنون زیارت و روستاهای اطراف، آیینه پیشروی ما است، ویروس حاشیه نشینی در شهر رواج پیدا کرده وساختمانهایی غیرمجاز و بدون رعایت اصول فنی در جهتهای مختلف جغرافیایی این شهر زیبا ساخته میشوند.
هرچند این موضوع تنها به مرکز گلستان معطوف نیست، اما حقیقت این است که برخورد از مرکز نقش موثری در هشدار به دیگر نقاط استان دارد و میتوان امیدوار بود که این اراده میتواند، مسیر روشنتری برای آینده استان در این حوزه ترسیم کند.
مدیر کل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری گلستان با اشاره به افزایش حاشیهنشینی در شهر گرگان ودیگر شهرهای گلستان گفت: نکته جالب آن است که این اتفاق در بهترین نقاط شهری رخ میدهد و ظرفیت گردشگری استان را تحت تاثیر خود قرار داده است.
*بیتوجهی حاشیهنشینها به سکونت در مسکن مهر
عبدالرضا چراغعلی در گفتوگو یی خبری در گرگان اظهار کرد: در حالی که بخش قابل توجهی از انرژی و سرمایه کشور در استان صرف مسکن مهر شده اما این اماکن خالی ماندهاند و علت آن این است وقتی که کسانی میتوانند با مبلغی ارزانتر در حاشیه شهرها مسکن تهیه کنند، مایل به حضور در این اماکن مسکونی نیستند.
وی با تاکید بر وجود امکانات مناسب در شهرداری دیگر کشورها برای برخورد با متخلفان ساخت و ساز غیرمجاز به ویژه در حاشیه شهرها بیان کرد: این امکانات باید برای شهرداریهای استان مهیا شود، در عین حال رفتار این بخش باید در برخورد با متخلفان قاطع و یکسان باشد و از دوگانگی در رفتار قانونی پرهیز شود.
عضو سابق شورای شهر گرگان ادامه داد: جرایم تخلف ساخت و ساز در برخی شهرهای استان بازدارنده نیست و باید این جرایم افزایش یابد تا اینکه تخلف به صرفه افراد نباشد.
چراغعلی با تاکید بر برخورد نرمافزاری با ساخت وسازهای غیرمجاز تاکید کرد: علاوه بر این نوع برخورد، امیدوارم شهروندان نیز بدانند که چنانچه خانه خریداری شده آنان مثلا 300 هزار تومان پایینتر از قیمت دیگر واحدهای مسکونی است این میتواند بدان معنا باشد که در منطقه پرخطر ساخته شده است.
هر چند توجه مدیر کل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری گلستان به موضوع حاشیه نشینی و تبعات آن نشان از توجه ودید مناسب وی به بافت شهری است اما نقدی بردلیل وی بر فقدان استقبال حاشیهنشینها به مسکن مهر وارد است که پرداختن به آن ضرورت دارد.
طبیعی است مهمترین دلیل این موضوع، همانگونه که توسط، چراغعلی طرح شد، موضوع اقتصادی است که با توجه به اقتصاد ضعیف طبقاتی این افراد طبیعی است که آنان تصمیم بگیرند در نقاطی مسکن احداث کنند که کمترین هزینهای را برایشان در بر داشته باشد.
اما جدا از موضوع اقتصادی، باید به قرار گرفتن مسکن مهر در نقاطی از محدوده شهری استا ن اشاره کرد که تقریبا هیچ جذابیتی برای حاشیهنشینها ندارد و از هیچ امکانات ابتدایی نیز در آن خبری نیست.
اگر دقت کنید، ساختمان حاشیهنشینها از یک طبقه تا چهار طبقه است، حالا این توقع که حاشیهنشین با مبلغی نه چندان ارزان به نقطهای خارج از امکانات شهری و دارای تمرکز جمعیتی زیاد با شش تا هفت طبقه برود، تقریبا بعید است.
مشکل این جا است که گویی بنا بوده، بدون توجه به بافت شهری و امکانات محیطی، مسکنی تحت عنوان مسکن مهر با تمرکز اجتماعی، که در مرکز شهر نیز شاهد چنین نوع ساختمانی نیستید در یک زمان معین تاسیس شود و افراد مختلف با فرهنگهای متفاوت در آن اقامت کنند.
مطمئنا این مسئول گلستانی با نگارنده موافق است که در بنای این امکان مسکونی نیز نگاه محیطی حاکم نبوده و در آینده تبعات اجتماعی این اماکن با توجه به نوع ساکنان آن که اکثرا از افرادی با درآمدهای پایین جامعه هستند، معضلی خواهند شد که هماکنون باید برای مواجهه و تدبیراین وضعیت ناهمگون آن برنامهریزی کرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان نیز با اشاره به تهدید حاشیه نشینی در گلستان گفت: عوارض حاشیهنشینی در شهرها، تنها آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی نیست، بلکه عوارض اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی آن به مراتب دردناکتر از دیگر حوزهها است.
رضا مروتی در گفتوگویی خبری در گرگان اذعان کرد: آسیبهای اجتماعی ناشی از حاشیهنشینی در پستوی تاریک این رفتار ناهنجار پنهان است و دیده نمیشود اما واقعیت تلخی است که وجود دارد و برخورد با آن تنها کار یک دستگاه نیست.
آسیبهای اجتماعی حاشینهنشینی به مراتب خطرناکتر از دیگر حوزهها است
مروتی با تاکید بر برخورد با عوامل و ریشههای حاشیهنشینی و ساختوساز غیرمجاز در گلستان تصریح کرد : دلایل و انگیزههای ساختوساز غیرمجاز از جمله در اشغال منابع طبیعی و محیط زیست باید مورد مطالعه قرار گیرد تا بتوان ضمن حفاظت از حریم شهرها، با ریشههای این پدیده غیرقانونی مبارزه کرد.
وی ادامه داد: نظارت بر این عرصه از وظایف پررنگ شهرداریها است و باید از ارائه خدمات به متخلفان در حاشیه شهرها جلوگیری شود تا بتوان، حاشیهنشینی را در این عرصه کنترل کرد.
قائم مقام شورای هماهنگی مدیریت بحران استان گلستان با تاکید بر پرهیز از اقدامات سطحی و نمایشی یادآور شد: ضمن خودداری از حرکات نمایشی در مقابله با حاشسیه نشینی و ساختوساز غیرمجاز، باید نسبت به اصلاح اقداماتی که در گذشته انجام گرفته و اشتباه بوده اقدام کرد.
مروتی ادامه داد: ما موظف هستیم وظیفه خود را درست انجام دهیم هر چند معتقد به برخورد پیشگیرانه و فرهنگی هستیم و میدانیم برخورد قهری به تنهایی قطار ساختوساز غیرمجاز را متوقف نمیکند.
وی با اشاره به تاریخچه برخورد با ساختوساز غیرمجاز در استان اظهار کرد: گاهی برخی برخوردهای قهری در گذشته، نتیجه عکس داشته و سرعت ساختوساز را افزایش داده است.
همه موارد یاد شده نشان میدهد که اکنون تجاوز به حاشیه شهرهای استان توسط افرادی سودجو، شهر گرگان و دیگر شهرهای استان را تهدید میکند اما هنوز برنامه خاصی برای تدبیر این موضوع تمهید نشده که با توجه به این موضوع ضروری است از هم اکنون این دغدغه ایجاد شود تا سرنوشت گرگان غم انگیزتر از شرایط کنونی نشود.
