بهره برداری از ایستگاه لرزه نگاری علی آباد "دومین ایستگاه  باند پهن استان گلستان" 

مهندس سیدرضا قادری مدیرکل مدیریت بحران استان گلستان گفت : باتوجه به قرارگیری استان گلستان بر روی خط گسل البرز شمالی ، ضرورت اقدامات پیشگیرانه برای آمادگی در مقابله با حادثه زلزله بسیار حائز اهمیت بوده ، لذا ایجاب نمود که تجهیزات و ابزار لازم جهت بدست آوردن اطلاعات مربوط به زلزله و رفتار گسلها در استان تامین گردد . براساس تفاهم اداره کل مدیریت بحران با پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله کشور و مطالعات مکانیابی صورت گرفته ، در محل روستای غریب آباد فاضل آباد شهرستان علی آباد کتول نسبت به احداث ایستگاه اقدام شد . این ایستگاه به علت قرارگیری در حد فاصل ایستگاههای لرزه نگاری بیارجمند در استان سمنان ، مراوه تپه در استان گلستان و دماوند در استان تهران ، دارای اهمیت بسزایی بوده و موقعیت مهمی را برای ثبت رویدادهای لرزه ای در منطقه شمال ایجاد می نماید. چرا که عدم وجود ایستگاههای لرزه نگاری باند پهن در استان مازندران سبب ایجاد فاصله زیادی میان ایستگاههای لرزه نگاری باند پهن مراوه تپه و دماوند گردیده بود که عدم دقت کافی در ثبت رویدادهای زمین لرزه ای منطقه را سبب می شد. همچنین قرارگیری محل ایستگاه علی آباد بر روی منطقه گسلی البرزشمالی می تواند پوشش مناسبی را برای بررسی وضعیت گسلهای منطقه مهیا کند و آرایش شبکه ای ایستگاههای لرزه نگاری باند پهن کشور را نیز در منطقه شمال شرق ایران کامل نماید و نتایج آن نه تنها بر اصلاح شیوه های ساخت و ساز و کاهش آسیب پذیری در حوادث زلزله های احتمالی را در پی خواهد داشت ، بلکه با امکان دقت بالاتر و در حداقل زمان ممکن ، مکان و مقدار زلزله بوقوع پیوسته ، دراختیار قرار خواهد گرفت که در بحث مدیریت بحران و اقدامات اضطراری و امداد و نجات می تواند بسیار موثر و حائز اهمیت باشد .

مندس قادری گفت : این ایستگاه بیشترین تاثیر را در جهت مانیتورینگ گسل شمال البرز که گسلی است خم دار با راستای تقریبی خاوری- باختری با شیبی به سمت جنوب و در ازای 300 کیلومترداشته که گسل به صورت معکوس- رانده از علی آباد گرگان در استان گلستان در خاور ( محل تقاطع گسل شمال البرز با گسل های فعال بهشهر و گرگان) تا نزدیکی تنکابن در باختر استان مازندران گسترش داشته دارد. . با توجه به قرار گرفتن رومرکز مهلرز های بیش از 8 زمین لرزه تاریخی و سده بیستم (با بزرگای 5  M) بر روی این گسل، می توان آن را گسل جنبا و کواترنر و لرزه خیز دانست.

همچنین می توان از این ایستگاه بهمراه ایستگاه لرزه نگاری بیارجمند در استان سمنان برای بررسی وضعیت گسل خزر با طول بیش از 600 کیلومتر و راستایی خم دار که روندی خاوری- باختری دارد استفاده نمود.

 در ادامه باید به گسل چهل دختر اشاره کرد که تاکنون بیشترین میزان شتاب افقی برای شهر گرگان را در محاسبات بر روی این گسل در حدود  0/8 جی نشان میدهد و ایستگاه علی آباد می تواند در ثبت رویدادهای مربوط به این گسل بسیار موثر عمل نماید.

تجهیزاتی که در این ایستگاه مورد استفاده قرار گرفته ، از پیشرفته ترین نمونه های حال حاضر در جهان بوده و دارای دقت و حساسیت فوق العاده بالایی می باشد ، لرزه سنج منصوبه در این ایستگاه قادر به ثبت زمین لرزه هایی با بزرگای تا 1/8 ریشتر در فاصله 250 کیلومتری بوده و همچنین کلیه زمین لرزه های رویداده با بزرگای بیش از 5 ریشتر در هرکجای کره زمین را به ثبت برساند.

  همچنین در هنگام وقوع رویداد زمین لرزه های بسیار بزرگ در نقاط مختلف جهان از داده های دورلرز ثبت شده توسط این ایستگاه برای اعلام دقیق تر میزان بزرگای زمین لرزه ها استفاده می شود.

     اهمیت دیگر این ایستگاه در ثبت میزان دقیق زمین لرزه های مربوط به فواصل بالای 1000 کیلومتر در جنوب ایران است که میتوان با استفاده از داده های این ایستگاه بزرگای دقیق زمین لرزه های آن مناطق را بدست آورد. 

تعیین دقیق مکان و مقدار زلزله ،  از شاخصه های مهم جهت امداد و نجات در حوادث زلزله بوده ، چرا که با دانستن مکان دقیق و کانون زلزله ، در زمان طلایی که امکان نجات افراد وجود دارد میسر خواهد شد .

در نهایت ایستگاههای لرزه نگاری در شبکه لرزه نگاری باند پهن ، همه مکمل یکدیگر می باشند و افزایش تعداد آنها کمک موثری به سیستم برای ثبت دقیق تر زمین لرزه ها در تمام نقاط کشور دارد . بنظر می رسد که احداث سومین ایستگاه در شمال غربی استان مورد نیاز باشد ، لذا مذاکرات اولیه جهت امکان سنجی و مکانیابی آن با پژوهشگاه مذکور در دستور کار مدیریت بحران استان قرار دارد.