حدود شش سال از تاسیس سازمان مدیریت بحران کشور میگذرد سازمانی که طی این سالها هنوز در حال تجربه ششمین سال اجرای آزمایشی خود است و با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم میکند.
با وجود گذشت، این مدت از عمر آزمایشی این سازمان، بسیاری از بندهای قانونی آن همچون چارت و ساختار اداری ادارات کل مدیریت بحران استانها مشخص نیست و این مجموعه از مشکلات ساختاری رنج میبرد.
در هفته گذشته حضور در همایش ملی مدیریت بحران بهانهای شد تا موضوع تشکیلات سازمان مدیرت بحران و کارکرد مورد انتظار آن مورد بحث قرار گیرد، که شاید مهمترین اظهارنظر متعلق به «احمد مجيدي» معاون امور دولت و مسئول هماهنگي امور استان‌های وزارت راه و شهرسازی باشد، وقتی وی جزئیاتی از اصلاحات جدید قانون مدیریت بحران کشور را بیان و از روند فعلی عملکرد این مجموعه ابراز نارضایتی کرد.
دنیا از مرحله پیشگیری عبور کرده است
هر چندی وی مشکل اصلی سازمان مدیریت بحران کشور را نبود قانون نمیداند، اما گفت: ساختاری که مجری این قانون بوده هنوز آن گونه که میبایست نتوانسته از ظرفیتهای قانونی موجود استفاده کند.
مجیدی با اشاره به این که طی این سالها توجه چندانی به موضوع پیشگیری در عرصه تدبیر و مدیریت بلایای طبیعی نشده، افزود: دنیا در موضوع مدیریت بحران از مرحله پیشگیری عبور کرده و به مرحله پیشبینی رسیده اما ما همچنان در مرحله مقابله و بازسازی و بازتوانی هستیم.
وی ادامه داد: در اصلاحات پشنهادی اخیر قانون مدیریت بحران، موضوع پیشگیری به طور ویژه مدنظر قرار گرفته تا با تزریق اعتبار به این حوزه بتوان گامهای اساسی و مهمی در حوزه پیشگیری برداشت.
ضرورت آموزش مدیران بالادست مدیریت بحران
شاید مهمترین نکته در سخنان معاون وزیر راه و شهرسازی و افراد دخیل در اصلاح قانون مدیریت بحران همین موضوع باشد که طی این سالها، موضوع پیشگیری به عنوان بهترین راه حل برای مدیریت و تدبیر حوادث طبیعی کمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشتر هزینههای کشور صرف بازسازی خرابیهایی شده که پس از حوادث تلخی همچون زلزله و سیل به بار آمده است.
از مباحث دیگری که مجیدی به طور جدی مورد تاکید قرار داد، لزوم آموزش مدیران بالادست مدیریت بحران در استانها نسبت به موضوع مدیریت بحران و جایگاه این اداره کل بود، مبحثی که بیانگر اهمیت موضوع مدیریت بحران بلایای طبیعی بود و نشان میداد آگاهی مدیران بالادست نسبت به موضوع جایگاه این اداره کل به چه میزان میتواند درعملکرد بهتر آن موثر باشد.
بیشک این مشکلات در ساختار کشوری به موضوع بودجه نیز باز میگردد، چرا که، فعلا اعتبارات سازمان مدیریت بحران کشور از طریق معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری تامین و ابلاغ میشود که همین موضوع نیز روند اختصاص اعتبارات مدیریت بحران را به استانها با خلل و تاخیر فراوان مواجه میسازد و اثرگذاری سازمان مدیریت بحران را به عنوان دستگاه متولی کاهش میدهد.
تغییر نام سازمان مدیریت بحران کشور به سازمان حوادث غیرمترقبه
مدیر کل مدیریت بحران استان گلستان با اشاره به اهمیت جایگاه مدیریت بحران به عنوان یک دستگاه ستادی، نظارتی و فرماندهی گفت: در قانون وظیفه اصلی مدیریت بحران، ايجاد مديريت يکپارچه در امر سياستگذاري، برنامه‌ريزي، ايجاد هماهنگي و انسجام در زمينه‌هاي اجرائي و پژوهشي، اطلاع‌رساني متمرکز و نظارت بر مراحل مختلف مديريت بحران است .
صادقعلی مقدم در گفتوگویی خبری در گرگان اظهار کرد: با وجود صراحت قانونی در وظایف این مجموعه هنوز برخی این اداره کل را به عنوان یک دستگاه اجرایی مورد توجه قرار میدهند و تصور میکنند ما به عنوان یک دستگاه عملیاتی و اجرایی باید با تجهیزات خاص از جمله ماشینآلات سنگین وارد معرکه حوادث شویم که البته این موضوع نشان از بیاطلاعی این مجموعه نسبت به وظایف قانونی این حوزه دارد.
وی ادامه داد: مدیریت بحران یک مجموعه فرابخشی است و وظیفه دارد در چهار مرحله مدیریت بحران از جمله « پیشبینی و پیشگیری، آمادگی، مقابله، بازسازی و بازتوانی»، در جهت فرماندهی واحد حوادث، ایجاد هماهنگی و همافزایی عملکرد دستگاههای عملیاتی، نقش خود را ایفاء کند.
مقدم با تاکید بر مرحله پیشبینی و پیشگیری به عنوان مهمترین بخش مدیریت بحران بلایای طبیعی و انسانساخت بزرگ افزود: با وجود اهمیت این بخش، طی سالهای اخیر، بودجه خاصی به این بخش تزریق نشده در حالی که میتوان با هزینهای به مراتب کمتر در بحث پیشگیری، اثر خسارت حوادث پدیده های طبیعی را به حداقل رساند.
ارائه پیشنهادات برای اصلاحیه قانون مدیریت بحران از سوی گلستان
وی یادآور شد: سرمایهگذاری در موضوعات آموزشی و فرهنگی در مباحث مرتبط با ایمنی شهروندان نیاز امروز جامعه است و باید برای کار در این حوزه سرمایهگذاری کرد.
دبیر شورای هماهنگی مدیریت بحران استان گلستان با اشاره به اصلاح قانون فعلی مدیریت بحران کشور ادامه داد: براساس اطلاعات دریافتی در پیشنهادات جدید اصلاحیه قانون مدیریت بحران، تغییر نام سازمان مدیریت بحران به سازمان حوادث غیرمترقبه مدنظر و تغییرات دیگری نیز در ادبیات قانونی آن پیشنهاد شده است.
مقدم تصریح کرد: انتظار میرود، تکلیف دوره آزمایشی قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران در سال جاری مشخص شود و با لحاظ پیشنهادهایی که از سوی استانها و مسئولان مرتبط برای اصلاح مشکلات فعلی انجام گرفته، این مجموعه بتواند بیش از گذشته در حوزه کاری خود موثر و نافذ باشد.
به گفته وی: مشخص شدن چارت اداری مدیریت بحران بر اساس حادثهخیزی استانها، ایجاد بخش بودجه و قراردادها در ساختار این اداره کل و اجرای برخی از بندهای قانونی مغفول مانده از جمله پیشنهاداتی است که نه تنها گلستان بلکه همه استانها بر آن تاکید کردهاند.
اکنون در آستانه تمدید آزمایشی یا تثبیت سازمان مدیریت بحران قرار داریم و انتظار میرود با توجه به تجربیات گذشته و تغییرات پیشنهادی، این سازمان بتواند بیش از گذشته نه تنها در سطح مرکز بلکه در استانها نقش تعریف شده و موثرتری ایفا کند.
