صفحه نخست > مقالات > زلزله، حوادث طبیعی و مدیریت بحران
زلزله، حوادث طبیعی و مدیریت بحران15 تیر 1393. نويسنده: حسینی |
بانک مقالات - زلزله، حوادث طبیعی و مدیریت بحران زلزله چیست؟ Odin 2011-06-26 04:22 حالت خاصی از تغییر شکل توده های سنگی است که در آن پدیده های گسیختگی در مقیاس متفاوت رخ می دهد. یا هر نوع لرزش زمین در اثر عبور امواج لرزه ای زلزله است. عامل ایجاد مواج لرزه ای پاسخ زمین به انرژی های اندوخته است. نظریه Elastic rebound که پس از زلزله 1906 سن فرانسیسکو توسط راید (Reid) ارائه گردیده و قادر است نحوه بروز زلزله را به وسیله اعمال تنش به طرفین یک گسل، به صورت ذیل توجیه نمایند: اجسام در برابر نیرو تا حد الاستیک مقاومت کرده و انرژی را در خود ذخیره می کنند اما با افزایش تنش در بیش از حدالاستیک، سنگ می شکند و امواج لرزه ای را آزاد می کند و بعد به شکل اولیه خود برمی گردند. اگر این نیرو در اعماق به سنگ وارد شوند سنگ خاصیت شکل پذیر از خود نشان می دهند. عمقی که در آن زمین لرزه رخ می دهد زون لرزه زا (schisosphere) نامیده میشود.
آوار برداری پس از زلزله saberpayami 2011-05-15 10:48 مقدمه هر ساله بلایای طبیعی همانند زلزله، سیل، طوفان و آتش سوزی قسمتهای مختلفی از جهان را گرفتار میکند. چنین بلایای طبیعی علاوه بر آسیبهای مستقیم جانی و مالی، با برجای گذاشتن مقادیر بسیار زیادی از آوار در محلهای حادثه دیده باعث آلودگی محیط زیست و در برخی موارد سد شدن جریان زندگی در مکانهای حادثه دیده می شوند. کشور ما ایران، یک کشور حادثه خیز میباشد که بسیاری از بلایای طبیعی در آن بوقوع می پیوندد که نادیده گرفتن مسائل مربوط به از بین بردن آثار و زباله های باقیمانده در آن، شرایط زندگی را برای ساکنان دشوار می سازد. بلایای مختلف آوارهای مختلفی برجای می گذارند که محل وقوع حادثه نیز تاثیر بسیاری در نوع مواد پسماند دارد. در مقاله حاضر پس از بررسی انواع بلایای طبیعی و نوع آوار آنها به مسئله آوار زلزله و پاکسازی محل پس از زلزله و دپو کردن مواد زاید پرداخته میشود. بلایای طبیعی و نوع آوار آواربرداری و حذف آن از محل حادثه دیده یکی از مهمترین اجزاء در عملیات نجات و بازسازی می باشد. بسیاری از آثار باقیمانده از بلایای طبیعی خطرناک نیستند. خاک، مصالح ساختمانی، زباله های سبز همانند درختان و بوته ها، حجم بسیار زیادی از آوار را تشکیل می دهند که بسیاری از آنها قابل بازیافت می باشند. مواد باقیمانده از طوفانها، زلزله ها، گردبادها، سیل و آتشسوزی در چند زیر مجموعه قابل تقسیم می باشد (جدول 1). جدول 1: طبقه بندی مواد باقیمانده از بلایا |ساختمانهای آسیب دیده|رسوبات (ناشی از زمین لغزش)|زباله های سبز|دارایی ها شخصی|خاکستر و چوب سوخته زلزله|دارد|دارد|دارد|دارد|دارد
بلایای طبیعی Milad 2010-11-06 00:48 مقدمه : بلایای طبیعی در طول زندگی بشر به فراوانی رخ داده اند . هر ساله هزاران نفر قربانی گردباد ، فوران آتشفشان ، سیل ، خشکسالی ، زلزله و حوادث مشابه آن میشوند . تنها مناطق معدودی در جهان از خطراتی که به فاجعه منجر میشوند ، مصون هستند . حتی در مکانهایی که شرایط زمین ساختی بسیار با ثبات بنظر میرسد ، زلزله بوقوع می پیوندد .گردبادها دورترین مناطق را درمی نوردند و سیلابهای ناگهانی حتی خشکترین بیابانها را نیز مورد تاخت و تاز قرار می دهند . متأسفانه کشورهای در حال توسعه ، بیش از همه از اثر بلا های طبیعی رنج میبرند . اغلب این کشورها فاقد سیستم هشدار دهنده بوده ، سازمانهای دفاع غیر نظامی آنها نیاز به تقویت داشته و اقتصاد شکننده شان به آنها توانایی کافی برای ایستادگی در مقابل بار عظیم مالی خسارات ناشی از فاجعه را نمیدهد . باید توجه داشته باشیم که یک حادثه طبیعی ناگوار زمانی تبدیل به یک بلای طبیعی می شود که موجب تحمیل تلفات و خساراتی به جوامع و فعالیتهای انسانی گردد . بلا های طبیعی علاوه بر داشتن اجزای تشکیل دهنده ای که علوم طبیعی به آن میپردازند دارای جنبه های اجتماعی قدرتمندی نیز هستند . اگر چه نمیتوان از وقوع آنها جلوگیری کرد ولی میتوان آثار و عواقب فاجعه آمیز آنها را به کمک برنامه ریزیهای قبلی و آمادگی برای انجام اقدامات اضطراری کاهش داد . امروزه انسان با بهره گیری از فن آوریهای موجود و نیز با شناخت بیشتر از محیط اطراف خود توانسته است از ابعاد روزافزون خسارات ناشی از بلایای طبیعی و جوی مانند : طوفان ، سیل ، یخبندان ، آتش سوزی جنگل ها و خشکسالی بکاهد .
مناطق زلزله خیز کره زمین Milad 2010-11-06 00:34 مناطق زلزله خیز جهان دارای محدودهای تقریبا مشخص روی کره زمین هستند.در کلیترین این طبقه بندی، این مناطق به 3 دسته تقسیم میشوند اما در تقسیم بندی دقیقتر 5 شهر یا نقطه دنیا، زلزلهخیزترین شهرهای جهان محسوب میشوند که در ادامه به آنها اشاره میشود. کمربند پیرامون اقیانوس آرام بیش از دو سوم زمین لرزههای جهان در این منطقه با دو سمت شرقی (سواحل غربی قارههای آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی) و غربی اقیانوس آرام (سواحل شرقی روسیه، چین، ژاپن، گینه، استرالیا و زلاند نو) رخ می دهد. پوسته زمین در گرده ماهی وسط اقیانوس اطلس در حال زایش بوده و عرض اقیانوس اطلس در حال افزایش است. به عکس دو سوی اقیانوس آرام تحت فشار است و سواحل چین و ژاپن و کالیفرنیای آمریکا همواره شاهد زمین لرزههای شدید است. جالب اینکه در سواحل اقیانوس اطلس کمتر زمین لرزه رخ میدهد. سواحل غربی قارههای اروپا و آفریقا به ندرت زمین لرزههای شدید رخ میدهد. سواحل شرقی آمریکای شمالی و جنوبی نیز آرام و کم خطر است.
مقیاس های سنجش قدرت زلزله Milad 2010-11-04 15:24 الف) شدت زلزله (Earthquake intensity): یک مقیاس مشاهده ای و غیر دستگاهی است که بستگی به فاصله کانون تا مکان مورد نظر، مدت دوام لرزش، نوع خاک، عمق سنگ کف ودارد. مقیاس شدت زلزله مرکالی است که در سال 1902 بین 10 – 1 است. در 1932 مقیاس اصلاح شده مرکالی (MMI) که از 12 – 1 است. در MMI همواره 4 نوع masonavy داریم: نوع A: طراحی خوب، اجزاء خوب، همراه با بتون و تیرآهن. نوع B: دارای تیرآهن و بتون می باشد اما طراحی و اجرای خوبی ندارند در مقابل نیروهای جانبی مقاوم نیست. نوع C: طراحی و اجزاء معمولی است. در سازه از سیمان استفاده شده ولی در مقابل نیروهای جانبی مقاوم نیست. نوع D: بدون طراحی ساخته شده و سیمان و فلز ندارند و از نظر نیروی جانبی پایدار نیست.
اثر زلزله بر سازه های زیر زمینی و تونل مترو saberpayami 2010-10-23 13:00 اثر زلزله بر سازه های زیر زمینی و تونل مترو چکیده: امروزه با پیشرفت فن آوری، سهولت نسبی در حفاری و ساخت سازههای زیرزمینی، محدودیتهای فضاهای سطحی برای اجرای طرحهای عمرانی و نیز به واسطه مسائل سیاسی و امنیتی، توجه بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به احداث سازههای زیر رمینی برای کاربریهای عمرانی، نظامی و معدنی معطوف شده است. راهها و بزرگراههای زیرزمینی، انواع تونلها، شبکه متروی شهری، نیروگاهها و سایر مغارهای زیر زمینی برای دفن زبالههای هستهای و یا به عنوان مخازن نفت، معادن، پناهگاهها و انبارها، تعدادی از سازههایی هستند که در کشورهای مختلف به سرعت در حال ساخت و اجرا میباشند. با توجه به توسعه روز افزون سازههای زیر زمینی و هزینههای فراوانی که برای ساخت هر یک از این سازهها صرف میگردد و نیز اهمیت آنها در شبکه حمل و نقل بین شهری و داخل شهری و خطری که در صورت آسیب دیدگی آنها متوجه جان مردم میشود، لازم است که پایداری آنها در برابر خطرات ناشی از زلزله مورد مطالعه قرار گیرد. در این گزارش پس از نگرشی اجمالی به تاریخ صنعت سازههای زیر زمینی و آسیبهای گذشته این سازهها در زلزله، به بررسی تعاریف مربوط به تونلها و نیز مشخصات کلی امواج زلزله و نحوه تاثیر آنها بر تونلها میپردازیم و برآورد خطر پذیری این گونه سازهها را بیان مینماییم. بخش دوم این گزارش، به تونلها و ایستگاههای زیر زمینی مترو اختصاص دارد که پس از بیان تفاوت عملکردی اینگونه تونلها نسبت به سایر تونلها، به مطالعه موردی تونل متروی دایکایی که در زلزله کوبه دچار آسیب شده بود و نیز بررسی خطرپذیری تونل متروی شهر قاهره خواهیم پرداخت. سپس معیارهای طراحی لرزهای تونلها بیان میگردد.
دستورالعمل های آمادگی برای وقوع زلزله saberpayami 2010-10-18 15:14 تا به حال مطالب بسیار زیادی را درباره اینکه چگونه خود را برای زلزله آماده کنیم دیده و خوانده اید. متاسفانه بسیاری از این مطالب ترجمه ای صرف از بخشی از متون آموزشی است که در کشورهای پیشرفته همچون امریکا و ژاپن در اختیار مردم آن کشورها قرار میگیرد ؛ این آموزشها با آنکه بسیار تخصصی میباشد اما بدلیل آنکه شرایط و نیز سطح ایمنی ساختمانها در کشورهای مذکور با سطوح ایمنی و نحوه اجرایی ساختمان سازی در کلان شهر ها ما خصوصا تهران هماهنگی ندارد ؛ لذا قابلیت اجرائی آن بسیار محدود و گاه غیر ممکن است . در این خصوص گروه امداد و نجات موج پیشرو اقدام به تهیه دستور العمل جامعی برای مردم ایران نموده است که هموطنان عزیزمان بتوانند با آشنایی مقدماتی با زلزله و نیز بحرانهای پس از آن در ایران ؛ خود را برای رویارویی با زلزله آماده سازند. بی گمان تلاش ما برای این است که این دستورالعملها هر دوره کاملتر شده و در هر سال بصورت کتابچه ای با اطلاعات جدیدتر با آخرین پژوهشهای بعمل آمده ؛ به روز رسانی و در اختیار شما هموطن گرامی قرار بگیرد. آشنایی با علائم وقوع زلزله همواره وقوع زلزله با یکسری علائم هشدار دهنده همراه است که در صورت توجه به چنین علائمی می توانیم از خسارات جانی و مالی که زلزله همواره بر جای می گذارد به میزان قابل ملاحظه ای بکاهیم . ما در اولین گام سعی داریم شما را با بخشی از این علائم که غیر تخصصی بوده و هر هرکدام از ما می تواند انرا شناسایی نماید اشنا نماییم . قسمت اول پیش نشانگرها
زلزله و اقدامات در زمان وقوع آن saberpayami 2010-10-18 15:12 زلزله چیست؟ لرزش ناگهانی پوستههای جامد زمین ، زلزله یا زمین لرزه نامیده میشود. دلیل اصلی وقوع زلزله را میتوان افزایش فشار بیش از حد داخل سنگها و طبقات درونی زمین بیان نمود. این فشار به حدی است که در سنگ گسستگی بوجود میآید و دو قطعه سنگ در امتداد سطح شکستگی نسبت به یکدیگر حرکت میکنند. به سطح شکستگی که توأم با جابجایی است، گسل گفته میشود. وقتی که سنگ شکسته میشود، مقدار انرژی که در زمان طولانی در برابر شکستگی حالتهای مختلفی را برای آزادسازی انرژی نهفته شده بوجود میآورد. بطوری که در ابتدا فشار و نیروهای درونی ممکن است باعث ایجاد یکسری لرزههای خفیف و کوچک در سنگها شود که پیش لرزه نامیده میشود. بعد از اینکه فشار درونی بر مقاومت سنگها غلبه کرد انرژی نهفته آزاد میگردد و زمین لرزه اصلی رخ میدهد، البته نباید از اثر لرزشهای کوچکی که بعد از زمین لرزه اصلی نیز اتفاق میافتد و به نام پس لرزه معروف هستند، چشم پوشی کرد. لرزه ، پیش لرزه ، لرزه اصلی و پس لرزه مجموعا یک زمین لرزه را نشان میدهند. باید توجه داشت که تمام زلزلهها با پیش لرزهها همراه نیست و همچنین پیش لرزه را نمیتوان مقدمه وقوع یک زلزله بزرگ دانست، زیرا در بسیاری از موارد یک زلزله مخرب خود یک پیش لرزه فوق العاده مخربی بوده است که در تعقیب آن اتفاق افتاده است. همچنین در بسیاری از زمین لرزهها زلزله اصلی بدون هیچ لرزه قبلی و یکباره اتفاق میافتند، زلزلههایی هم در اثر عوامل دیگر مثل ریزشها (مثلا ریزش سقف بخارهای آهکی و زمین لغزشها) و یا در بعضی موارد فعالیتهای آتشفشانی نیز بوجود میآید که مقدار و شدت آنها کمتر است. چرا زلزله بوجود میآید؟ بازگشت |